Cionura cinsi Türkiye’de tek türle temsil ediliyor, Babrik (Cionura erecta). Kim çiçekten bir yastığı bahçesine buyur etmek istemez? Çiçeklerinin nahoş bir kokusu olsa da birçok bitki gibi tozlaşmak için böceklerden yardım alıyor hatta bunun için oldukça özelleşmiş bir mekanizma kurmuş. Bize nahoş gelebilecek koku böcekler için bir şenlik davetiyesi. Böcekleri anterlerdeki kelepçelerle yakalayıp polene bulayıp öyle gönderiyor. Tanıştığımızdan beri gözüm tohumlarında. Gelin görün ki elime geçmiyor. Bu sene tohum taradığım alanı genişlettim ve otçulların pek yanaşamayacağı işlek bir yolun kenarında tastamam bir tohum deryasıyla karşılaştım. Olgunlaştığında tohum kabı kuruyup açılıyor, içinden hem tohumlar hem de tohumların birdenbire uçmasını engelleyecek bir kapı çıkıyor. Kapı, ipeksi tüyleriyle pek aceleci görünen tohumları peyder pey salıyor.
Babrik’in bereketli meyveleriyle şu dağı ele geçirirememesinin tek sebebi, tam tohum zamanı onu yiyen bir hayvanın olması. Literatüre göre otçul hayvanlar için zehirli, o zaman Babrik’i kim yedi? Şu durumda kimi otçullar için bitkinin tohum aşaması zehirli olmadığı gibi besleyici de. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun bir bölümüyle, hemen tüm kıyı şeridinde (Doğu Karadeniz hariç) 1100 rakıma kadar görülebilir. Meyvelerine bakınca aklınıza başka bir bitki geliyor mu? Eğer geliyorsa bu aşinalık, Babrik’in hangi aileye ait olduğunu bulmanıza yarayacak. Tahminlerizi bekliyorum.
Geleneksel bir kullanıma rastlayamasam da bitkinin uçucu yağı üzerine yapılan bir araştırma böcekler için uzaklaştırıcı, caydırıcı olabileceğinden bahsediyor. Böceklerin tozlaştırdığı bir bitkiden bahsettiğimize kim inanır? Tıpkı insan gibi tek bir kimliği yoktur bitkilerin de. Çiçeği, kokusu, yaprağı, sapı, meyvesi, özü, başka başka mümkünlere gönderir.
