Yağmur çiseliyor. Bulanık kuşların vakti geldi. Birinde kuşa değil kurumuş otların üzerindeki su damlalarına bakacağız. Hava bir karanlık, bir daha karanlık.
Hani bu orman yolu var ya, “şarampol temizleme ve bakım çalışması” sırasında tüm hendeklere dadanmış, en ot bitmez denilen yerde açıp haybeden konuşanı utandırmış endemik bir bitkinin kökünü kazıdılar; Murt sedo’sunun.
2008 tarihli “ORMAN YOLLARI PLANLAMASI, YAPIMI VE BAKIMI” tebliğinde endemik bitkiler bahsi, adıyla sanıyla şöyle geçiyor; “Yol güzergâhı planlamasında; milli ve kültürel varlıkların, endemik türlerin, doğal gen kaynaklarının ve temiz su kaynaklarının korunması sağlanır.” Orman işletme buradaki endemik bitkilerin varlığından haberdar mı? Envanter tutulmuş mu endemikler hakkında? Gelip konumunu almışlar mı bitkilerin? Ve nasıl sakınmışlar onu üzerine saldıkları kepçenin aldırmazlığından? Yasa bu ülkede ancak birilerinin yasaya uymama hakkını garanti altına almak için var.
Keza, Kızılçam, Sandal, Kara kekik, Sümenit, Deli sarı ot, Kermes meşesi de bu yıkımdan payını aldı. Yol güzergahında büyümek gibi bir hata yapmışlardı. Yine aynı tebliğe göre “10cm, kutrundan küçük ağaççık ve maki florasından oluşan bitki örtüsü şüceyrattır.” Anladığım kadarıyla şüceyrat, yok edilmesinde bir sakınca görülmeyen çalı çırpı anlamına geliyor. Kutur ise çap demek. Yani 10 cm çapından küçükse kesilebilir. Yol kenarında 3 sandal büyüyor diye sevinmiştik. Ki kuşlar ekti bu sandalları. Yüzlerce tohum saçtılar ama kimi kızılçamın gadrine uğradı. Kızılçam ormanında maki bitkileri ancak kenarlarda, köşelerde yaşam alanı buluyor kendine. Sonbahar gelip de sandalın kırmızı meyveleri göz doldurmaya başladığında kuşlara gün doğuyor. Kültür bitkilerinde olduğu gibi hepsi aynı anda olgunlaşmayan yabanın meyveleri mevsim boyunca kuşların sofrası oluyor. Bahçede dibi görünmeyen sumakların hepsini toplamıyorum bu yüzden. Gide gele kış boyu kekiyorlar sumakları. Rüzgarın düşürdüklerini de yerden, taş yığınlarının üzerinden topluyorlar; kızılgerdanlar, baştankaralar, ispinozlar ve incir kuşları.
