Mersin ve Adana çevresinde çok fazla ekilen bir peyzaj bitkisi Akasya (Acacia sp.) İki farklı yerde fotoğrafladığım için aynı Akasya türüne mi aitler tam olarak bilemiyorum ama en azından tohum keseleri oldukça benzer. Peyzaj bitkilerine doğal yayılışı olan yaban bitkilerine baktığım kadar dikkatle bakamıyorum. Bu, bitkinin doğal yayılışının olup olmaması ile ilgili değil de içinde bulunduğum mekanın vaaz ettiği hızla, her yerden çok fazla sayıda uyaran almamla ilgili. Tohum kesesi fotoğrafları bir otobanın kenarında verilmiş molada çekildi örneğin. Tam OGS, HGS geçiş noktası. Tırlar birbirini solluyor, bazen üç şeridi kaplıyor, korna sesleri, ezilmiş hayvan cesetleri, hızlı bir arabanın yanınızdan geçip gitmesinin verdiği bulanma, kısa aralıklarla mola almamıza sebep oluyor. Duralım. Dalına konuyorum ama acaba neyin? Kulağım telaşla kaplı, beden torbası tir tir. Ürkmüş bir kuş gibi konmamla göçmem bir oluyor. Yaşlandıkça kuşa yaklaşıyorum. Maharet gençken yaklaşabilmekteydi, ha? ‘Ne zaman gitti tren?’
Akasya türlerinin 7’si Bizim Bitkiler’in doğal yayılışı olan bitkiler listesine girmiş bulunuyor. Bunlardan en yakın olduğu Mersin Akasyası’ndan (Acacia mearnsii) tohum keselerinin ve tohumun biçimiyle ve çiçeklenme zamanıyla ayrılıyor. Diğer türler de benzer farklılıklar ve çiçek rengiyle eleniyor. Peyzajist ve Orman Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Besalet Pamay’ın Bitki Materyali kitabının, Ağaç ve Ağaççıklar adını taşıyan birinci cildine bakılırsa 1992 yılına kadar Türkiye’de sadece iki tür Akasya yetiştiriliyormuş; kıyı kumullarının tutulmasında ve ağaçlandırılmasında kullanılan Kıbrıs Akasyası (Acacia cyanophylla) ve Gümüşi Akasya (Acacia dealbata). Azot bağlayıcı özellikleriyle iyi birer bahçe yoldaşı olmalarına rağmen özellikle kanal çevresi ve otoban kenarlarındaki hakimiyetlerinin kimleri yurdundan ettiğini düşünmeden edemiyor insan.
Bilmeceyi üzerime duvarlarımı çekebildiğim kışa bırakıyorum. Sonbahar, ilkbahar gibi zamanı ancak idareli kullanabildiğim bir mevsim. Tıpkı Akasya’nın tohum kesesine giren misafirin açtığı delikler gibi sonbahar. Duvarlar, geçirgen, sızıntılı, ihlale açık. Kapılar meyveye açılıyor neyse ki.
Not: Instagram’da Emre Rona’nın verdiği bilgiye göre Leucaena leucocephala (Ada mimozası). Sinonimi: Acacia leucocephala.
