bahane

Pterocephalus üyelerini diğer Hanımeligiller üyelerinden ayırabilmek için 5 parçalı taç yapısı ve çanağın taşıdığı tüy sayısı önemli. Bir özellik daha var ki bunu fotoğraflamadığım için nasıl bir şeye benzediğini gösteremiyorum. Yurt cücük otunun çiçek durumu birçok çiçekten oluşuyor. Bu çiçeklerinin bir arada durmasını sağlayan ikinci bir çanağa sahip (Epikaliks veya involukral brakte adını alıyor). Her bir çiçeği saran yaprakçıklar da (brakte) involusel adını alıyor. Bitkimizde bu yapının tepesinde çukurlar yokmuş. Umarım bir kez daha karşılaşırız ve neye benzediğini ben de görebilirim. Aynı zamanda her bir çiçeğin çanak tüylerini de saymadım tabii. Bitkiyle tanıştıktan, onu fotoğrafladıktan sonra gelip kim olabileceğini anlamaya uğraştığım için hangi karakterlere vakıf olmam gerektiğini ancak o zaman öğrenebiliyorum.

Diyebilirsiniz ki Pterocephalus olduğunu nasıl anlayacağız? Anlamanın en basit yolu daha önce Scabiosa veya Lomelosia türlerinden birini görmüş olmak. Böylece bitkinin çiçekleri bizi hanımeligillere gönderiyor.

Yurt cücükotu (Pterocephalus pinardii) ise yaşayışı ile de müstesna, geniş yayılışlı bir endemik. Diğer özellikleri yanında bitkiyi ele veren karakterleri; küme şeklinde, taban kısmı odunsu bodur bitkiler olması, involukral brakteleri 8-12 mm, mızrak şeklinde, tüylü ve çiçeklerden daha kısa olması, 1000-2800 rakımları arasında, genellikle kalker kayalı yamaçlarda yaşaması. Türkiye’deki üç flora bölgesinde de onu görmek mümkün; Akdeniz, İran-Turan ve Avrupa-Sibirya.

Fotoğraflar için üzgünüm. Yaşadığı kayadan gün ışığı çekilmişti onu gördüğümde. Yuvanız yaşadığı bölgelerde ise gidip ışığın üzerine nasıl düştüğünü görmek, bir taşın oyuğunda onu aramak için bir bahane olmasını umarım. Doğu Akdeniz’de tam bu vakitler çiçekte. Sedir, dişbudak ve fireklere komşuluk ediyor.

Kaynaklar

Bir Pterocephalus üyesinin ayrıntılı çiçek yapısı;
https://www.researchgate.net/figure/Petrocephalus-brevis-a-leaf-b-flower-c-involucral-bract-d-naked-fruit-without_fig3_320727843

Başka bir hanımeligiller cinsi çiçek yapısı örneği;
https://www.researchgate.net/figure/Cephalaria-duzce-nsis-from-the-holotype-A-habit-B-involucral-bract-C_fig1_249233897

Çiçek durumları ve karakterleri ile ilgili faydalı bir görselleştirme;
https://naturebftb.co.uk/wp-content/uploads/2021/04/Flower-structure-crib_web.pdf

Hanımeligillerin başka bir üyesi fesçi tarağı hakkında ayrıntılı bilgi;
https://cronodon.com/NatureTech/Teasel.html

Scroll to top