Kaç gündür bekliyordum yolunu, daha dün eğri boynuna dalmıştım. Leylağın kokusuna süsenin kokusu karıştı şimdi. Bir amca bahçesini temizlerken 3 kökünü sökmüş ot yığınına atmıştı. “Ne yapacaksın bunu, her yeri sarar” dedi, aldığımı görünce. Sarmadı tabii, kendine ayrılan köşede alabildiğine iştahlı büyüyor. Sol gözüyle bahçeyi keserek.
Türkiye’de yetiştiği kaydedilmiş 51 tür süsenden 24’ü endemik. Hemen her köylünün bahçesinin bir köşesini süslüyor, yanı başında ekili sümbüllerin çiçeği geçer geçmez açıyorlar. Yine de bahçede görmek değil de dağda iki taşın arasında bittiğini görmek sevindiriyor insanı.
Tohumdan yetiştirilmesi zor olduğu için genelde soğan veya yumrularıyla çoğaltılıyor süsenler. Zor olmasının sebebi zaman alması. Tohum ekme daha çok yeni türler üretmek için tercih ediliyor. Türün o kadar çok kültivarı var ki tohumunu ekip ne çıkacağına bakmak gerek.
Bu süsen türü sanırım Iris x germanica -ölçülerine göre- . Bilimsel adındaki x, bitkinin hibrit olduğu anlamına geliyor.
