Bir ağaç fidesi armağan etmek gibisi var mı? Yaşayan armağan. Bir kere değil, her yaprağa, çiçeğe, meyveye durduğunda veren hediyesini. Hele de o fide, aşının üzerinden kuruyup dipten sürgün verirse, armağanların en güzeli olur. Artık yaban anacı neyse o büyüyor, yaşadığı yetmiyormuş gibi bir de ne olacağına kendisi karar vermiş demektir. Yaprak yapısı Pyrus serikensis’e benziyor ama kim bilir hangi armut çıkacak?
Fidecilerde satılan armutlar genelde yabani armutlara aşılanıyor veya aşılanıyordu. Artık aşılamak için bile kullanılan anaçların tanıtımlarında şöyle yazıyor; “ABD Oregon eyaletinde Old Home X Farmigdale armut çeşitlerinin melezlenmesi ile elde edilmiştir.”, “Fransa’da ıslah edilen ayva kökenli bir anaç olup çoğu armut çeşidi ile uyuşmazlık sorunu görülmez.” falan filan. Sırf kuru gürültü. Bu hediye armut fidesi ise bir bahçıvanın elinden çıktı. Büyük ihtimal “çöğür” denilen yabani armut anacı kullanmıştır.
Pyrus serikensis, Antalya’nın Serik bölgesinde yetişen yabani, endemik bir armut türü. Serik armudu, zingit veya gurmut olarak biliniyor. Koruma kriterlerine göre “Çok tehlikede (CR)”. Bizim armut ne çıkar bilinmez ama zingit meyvesine denk gelen tohumunu alıp eksin bahçesine olur mu? Ve bu bahçede de ona yer var, tohumunu veren olursa. Bu ağaçları yaşatmak kutup ayılarını yaşatmaya çalışmak gibi. Ne eksik ne fazla. Bahçemizde bir kutup ayısı büyütemeyiz, ama bir ağaç büyütebiliriz. Ve her bahçeye, bulduğumuz her aralığa zingitler ekecek düşe varmış olsak kutup ayıları da yaşar.
Güncelleme: Bizim armut ayva çıktı. Baştan beri ayvaydı da armut diye bakarsan armut oluyor. Ama böylelikle zingiti ve armutlarda anaç olarak hangi ağaçların kullanıldığını öğrendim.
