Bugün çok güzel bir gündü. Kiralık ev bulduk. Öyle bir anda, kendiliğinden. Kiralık ev bulmak artık haber değeri taşıyor. Küçük bir yerde ev bulmak daha da zor. Neredeyse İstanbul’un kenar semtleri fiyatına ev kiralayanlara veya günlük para alanlara tamah etmek istemiyorsanız daha da… Buranın yerlisi olup bir ev sahibi olamayanların hayatını çekilemez hale getirmek istemiyorsanız daha da… Barınma hakkı hiç bu kadar içinden çıkılamaz bir soruna dönüşmemişti.
Bayram çikolatasının yerini bulmuş bir çocuk gibi sırıta sırıta eve dönerken yolda bir devle karşılaştım. Çiçeğini; görülsün, koklansın, balı derilsin diye yaptığı ne belli. Yol boyunca ekim sahalarının kenarlarını kaplayan turp otlarını, eşek dikenlerini, ebegümecini ite ite buluşmuş güneşiyle; habeş adaçayı (Salvia aethiopis). Çeşit çeşit adaçayı arasında şu özellikleriyle tanınabilir; dik, gümrah, kalın gövdeli, sapsız salgı bezli ve salgısız yünsü tüylerle kaplı bir gövdeye sahiptir. İri, buruşuk, kenarları düzensiz dişli, genellikle dipte bulunan yaprakları vardır. Çiçek durumu şamdana benzer, dallı ve çok çiçeklidir. Halka şeklindeki çiçekler 4-6 tane, yukarı doğru halkalar birbirine daha yakındır. Her çiçek halkası bitimindeki yaprakçıklar (brakte) ince uçlu, seyrek tüylü ve dip kısmı geniştir.Çanak yoğun yünsü bir tüy örtüsüyle kaplı, üst dudak üç parçalı, orta diş diğerlerine göre daha kısadır. Çiçekler beyaz renkli, üst dudak orak biçimindedir.
Deniliyor ki zararlı bir otmuş.Hatta bitkiyle biyolojik mücadele için köklerine meftun bir böcek kullanılıyormuş; Akdeniz adaçayı kökü kurdu (Phrydiuchus tau). Kökünden yaprağına kadar yiyormuş bitkiyi. Bazen misk adaçayına sulandığı da oluyormuş. Yine mi böcek! Büyüyor böcek ittifakı. Ve tabii ki biz kazanacağız.
Bizden farklı olarak bitki için daha anlamlı bir isim kullanılıyor; Akdeniz adaçayı. Hüseyin Doğan hocamızın emek emek hazırladığı Kocaeli Bitkileri sitesinde de denildiği gibi “(…) Davis’in verdiği dağılım haritasına göre bitki Habeşistan’da görülmüyor. Bu durumda bitkiyi Habeşistan ile anması pek olası gözükmüyor. (…) İşin doğrusu, bizce, (bu isimlendirme) bitkinin köklerinin kuruduklarında siyah rengine dönmesi ile ilgilidir.”
Akdeniz’de tanıştığım bütün adaçayı türlerini tohum veya fide olarak yanımda getirip bir bahçeye ektim bile. Şimdi onları habeş adaçayıyla tanıştırma zamanı. Büyüyor adaçayı ittifakı. Ve tabii ki biz kazanacağız.
